Walka z koronawirusem trwa.
31 marca wprowadzono dodatkowe restrykcje w związku z epidemią koronawirusa. Chodzi tu o rozporządzenie Rady Ministrów z 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Wprowadzono więc szereg ograniczeń, mających służyć walce z koronawirusem.
Niejasności i wątpliwości
Pojawia się jednak wiele niejasności w treści samego aktu, co przysparza problemów interpretacyjnych. Jeżeli dochodzą do tego wysokie kary – poprawne zrozumienie przepisów pozwoli nam zaoszczędzić sobie przykrych doświadczeń. Poniżej przedstawiono kompilację najczęściej zadawanych pytań, pojawiąjących się w związku z nowymi ograniczeniami. Chciałbym podkreślić, że poniższe odpowiedzi nie mają charakteru porady prawnej i nie dotyczą konkretnych przypadków.
1. Czy mogę wyjechać na weekend do domku letniskowego poza miastem?
Tak.
Zgodnie z rozporządzeniem istnieje zakaz przemieszczania się, ale wyjęte spod tego nakazu są przypadki celowe. Za taki uznano przemieszczanie w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego. Oczywiście zakres tego wyłączenia jest szeroki i pozwala na elastyczną ocenę tego, co jest zaspokajaniem podstawowych potrzeb. W mojej ocenie rekreacja należy do tej kategorii.
Z pomocą przychodzi ustawa, na podstawie której wydano rozporządzenie, tj. ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z przepisem art. 46 ust. 4 pkt 1 tej ustawy, ustanowić można czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się. Mowa tu więc o sposobie przemieszczania, a nie o przemieszczaniu w ogóle. Przepis zakazujący przemieszczania nie znajduje wcale swojego umocowania w ustawie, na którą się powołuje. W tej więc sytuacji przemieszczanie się pomiędzy jednym domem, a drugim uznać należy za dopuszczalne. Nie można bowiem zakazać przebywania we własnej nieruchomości.
2. Czy mogę wyjechać do sąsiedniej miejscowości aby spotkać się z partnerem?
Tak.
Jest to podstawowa potrzeba, tj. potrzeba utrzymywania relacji emocjonalnej.
3. Czy mogę przemieszczać się pojazdem bez żadnego celu?
Tak i nie.
Nie jest to odpowiedź, jakiej mógł spodziewać się czytelnik, ale w całości oddaje problem tego zagadnienia. Jak pisałem w pkt 1 – ustawa, na podstawie której wydano rozporządzenie nie pozwala na zakazywanie przemieszczania się w ogóle. Chodzi jedynie o ograniczenie sposobu przemieszczania. W mojej więc ocenie przepis ten jest niezgody z ustawą, niemniej jednak formalnie istnieje. Oczywiście od takiej decyzji będzie można się odwołać. Niemniej jednak kara jest natychmiastowo wykonalna, a więc de facto walczymy o jej zwrot.
Dlatego też formalnie zakaz przemieszczania się „bez celu” istnieje, ale w mojej ocenie może nie przejść pozytywnej weryfikacji po odwołaniu od decyzji nakładającej karę.
3. Czy mogę wyjść na spacer/pobiegać/na rower?
Tak.
To pytanie budzi chyba najwięcej zainteresowania. Wyście z domu, zwłaszcza, gdy pracujemy zdalnie i stosujemy zasadę pełnej izolacji – jest formą rekreacji, ale także podstawowa potrzebą życia codziennego. Należy pamiętać, że ta forma rekreacji ma być bezpieczna, a więc z zachowaniem zasady odpowiedniego odstępu. Powinniśmy stronić od miejsc, gdzie można spodziewać się większej ilości ludzi.
Z pomocą przychodzi także strona https://www.gov.pl/web/koronawirus/pytania-i-odpowiedzi wraz z sekcją pytań i podpowiedzi. Na to pytanie udzielono następującej odpowiedzi: Aktywność na zewnątrz powinna być ograniczona do minimum. Traktujmy możliwość wyjścia na zewnątrz jako niezbędny środek higieny. Wychodźmy się przewietrzyć wtedy, gdy naprawdę tego potrzebujemy.
4. Czy mogę wyjść aby zrobić zakupy/opiekować się starszymi rodzicami/dziadkami?
Tak.
Paragraf 5 pkt 2 rozporządzenia mówi wprost, że nie chodzi tylko o zaspokajanie własnych potrzeb życia codziennego, ale także osób pozostających we wspólnym pożyciu oraz osób bliskich w rozumieniu art. 115 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny.
Pomóc zatem możemy:
– partnerowi/partnerce;
– małżonkowi;
– wstępnemu (rodzice, dziadkowie);
– zstępnemu (dzieci, wnuki);
– powinowatemu (rodzina małżonka – teściowie, rodzeństwo małżonka)
– osobie adoptowanej i jej małżonkowi.
Pomoc może dotyczyć zwykłej opieki, jak i wykonywania zakupów czy też korzystaniu z usług.
5. Czy mogę wyjechać na działkę?
Tak.
Można traktować to jako formę niezbędnego odpoczynku, a więc realizowanie niezbędnej potrzeby dnia codziennego.
6. Czy mogę odebrać pocztę?
Tak.
Odebranie przesyłek zarówno z poczty, jak i ze skrzynki pocztowej, ka która kierowana jest korespondencja (np. w siedzibie firmy) jest dozwolona.
7. Czy idąc z chodnikiem wraz z żoną możemy iść obok siebie?
Nie.
Przepis ten jest na swój sposób kuriozalny. Z jednej bowiem strony każdy musi zachować odstęp minimum 2 metrów przemieszczając się chodnikiem, ale te same dwie osoby w domowym zaciszu mogą już oglądać film na tej samej kanapie.
Wyłączone spod reguły 2 metrów są przypadki:
– sprawowania opieki nad dzieckiem do 13 roku życia;
– sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną, z orzeczeniem o kształceniu specjalnym lub osobą, która ze względu na stan zdrowia nie może się poruszać.
8. Czy dziecko może wyprowadzić psa?
Tak.
Choć przepisy rozporządzenia formalnie zakazują przemieszczania się osób poniżej 18 roku życia, to jednak sytuacja ta jest odmienna. Wyprowadzenia psa nie jest bowiem przemieszczaniem się, rozumianym jako transport z miejsca A do miejsca B. Przecież wychodząc z domu z psem wracamy do tego samego domu. Często także zdarza się, że jedynie małoletni pozostaje w domu pod nieobecność pracujących rodziców i ktoś ostatecznie musi wyjść z psem.