Zastępcza kara pozbawienia wolności
Kara pozbawienia wolności jest jedną z kilku kar, jakie przewiduje kodeks karny. Obok kary pozbawienia wolności wymieniamy m.in. grzywnę, czy też karę ograniczenia wolności (prace społeczne). Kodeks karny wykonawczy przewiduje jednak sytuacje, w których Sąd może zamienić prace społeczne, bądź grzywnę na karę pozbawienia wolności. Dzieje się tak zazwyczaj wtedy, gdy skazany nie płaci grzywny, bądź uchyla się od wykonywania prac społecznych, nie każdy jednak przypadek spowoduje, że sąd będzie orzekał zastępczą karę więzienia.
Zastępcza kara pozbawienia wolności orzekana jest na etapie wykonawczym, tzn. już po wydaniu wyroku właściwego. Celem tego zabiegu jest zdyscyplinowanie skazanego do wykonywania nałożonych na niego obowiązków związanych z grzywną lub pracami społecznymi. Należy tu położyć nacisk na pojęcie “zdyscyplinowania”, obie bowiem sytuacje nie muszą skończyć się więzieniem.
Więzienie zamiast grzywny
Kara grzywny to nic innego, jak obowiązek zapłaty określonej kwoty na rzecz Skarbu Państwa. Grzywna określana jest z reguły w ten sposób, że sąd ustala wysokość stawek, oraz wysokość poszczególnej stawki. W praktyce może to wyglądać tak, że sąd orzeknie karę 30 stawek dziennych, określając wysokość każdej na 100 zł. W niektórych przypadkach grzywna orzekana jest także kwotowo. Jeśli domowy budżet nie pozwala na uiszczenie w całości kary grzywny – istnieje możliwość zwrócenia się o rozłożenie jej na raty. Takie rozwiązanie jest dużo lepsze, niż ignorowanie grzywny. To bowiem może skończyć się zastępczą karą pozbawienia wolności.
Zgodnie bowiem z Kodeksem karnym wykonawczym, sąd zarządzi wykonanie zastępczej kary więzienia, gdy egzekucja grzywny okazałą się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna. Kolejnym warunkiem jest uchylanie się od podjęcia prac społecznych w miejsce kary grzywny.
Zastępcze pozbawienie wolności a prace społeczne
W przypadku ograniczenia wolności, sąd również zarządza zastępczą karę więzienia w przypadku uchylania się od jej wykonania. W praktyce może chodzić o takie powody, jak zmiana miejsca zamieszkania bez zgody sądu, brak współpracy z kuratorem, niepodjęcie prac społecznych, wykonywanie ich w sposób niesumienny itp. Zastępcza kara pozbawienia wolności zarządzona będzie na posiedzeniu, w którym zarówno skazany, jak i jego obrońca mogą brać udział.
Zażalenie
Zarządzenie kary w miejsce grzywny oraz prac społecznych może zostać zaskarżone zażaleniem. Zażalenie składa się w terminie 7 dni od daty ogłoszenia tegoż postanowienia.
Wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności
Ustawodawca przewiduje wprawdzie dotkliwe sankcje za niewykonywanie obowiązków, ale dopuszcza także rozwiązania, które pozwolą na uniknięcie zastępczej kary pozbawienia wolności. W przypadku grzywny pozostaje jeszcze jedno wyjście, które pozwoli na uniknięcie więzienia. W tym przypadku zastępcza kara pozbawienia wolności może zostać wstrzymana – wystarczy zapłacić grzywnę. Można tego dokonać nawet po tym, jak sąd zarządzi zastępcze wykonanie.
W przypadku ograniczenia wolności sytuacja nieco komplikuje się. Dla wstrzymania wykonania kary zastępczej więzienia i powrotu do prac społecznych niezbędne jest oświadczenie skazanego. W oświadczeniu tym skazany zobowiązuje się podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym; wstrzymanie następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności. Trzeba jednak pamiętać, że decyzja o wstrzymaniu kary zastępczej pozbawienia wolności zależy od uznania sądu. Innymi słowy samo złożenie oświadczenia może nie wystarczyć. W tej sytuacji zdecydowanie należy przygotować takie argumenty, które pozwolą podjąć sądowi dobrą decyzję.
Co, jeśli się nie uda?
Jest to oczywiście realny scenariusz. Sąd może nie przychylić się do wniosku i nie wstrzymać wykonania kary pozbawienia wolności. Nic jednak straconego, bowiem pozostaje jeszcze system dozoru elektronicznego. Zastępcza kara pozbawienia wolności może być wykonywana w systemie dozoru elektronicznego, co oznacza, że karę tę można wykonać przebywając w domu. O ile jest to rozwiązanie niedoskonałe, o tyle w praktyce może okazać się konieczne, by uniknąć więzienia.
Adwokat Tychy prawnik Katowice Pszczyna Mikołów rozwód podział majaku sprawy karne alkohol prawo jazdy